بررسی نحوه استفاده از روشهای تحلیلی و شناسایی میزان کاربرد آن در حسابرسی مستقل مالی در ایران با تاکیدی بر موسسات حسابرسی متوسط و کوچک

روشهای تحلیلی یکی از روشهای تولید شواهد حسابرسی است که در فرآیند حسابرسی مستقل مالی مورد استفاده قرار می گیرد. محور اصلی استفاده از این روشها مطالعه روابط بین اطلاعات است. بر مبنای استاندارد حسابرسی مربوطه استفاده از این روشها در هر یک از مراحل فرآیند حسابرسی یعنی مراحل برنامه ریزی، آزمون محتوا و بررسی کلی، هدف خاص خود را دنبال می کند. لکن بکارگیری این روشها در خارج از چارچوب قواعد مشخص شده در استاندارد مربوطه ویا عدم استفاده از آن می تواند بطور جدی بر اثر بخشی (کیفیت) حسابرسی تاثیر گذارد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی نحوه استفاده از روشهای تحلیلی در فرآیند حسابرسی مستقل مالی در ایران بود. علاوه بر هدف اصلی، شناسایی تکنیکهای تحلیلی مورد استفاده و میزان و موارد استفاده از روشهای تحلیلی در آزمون محتوای اقلام متفاوت صورتهای مالی اساسی، از دیگر اهداف مورد نظر در این تحقیق بودند. اطلاعات لازم جهت تحقق بخشیدن به اهداف تحقیق با استفاده از پرسشنامه کتبی جمع آوری شد و جامعه آماری پژوهش، حسابرسان مستقل بودند.نتایج آزمون فرضیات تحقیق حاکی بر آن بود که در شرایط فعلی، حسابرسان مستقل در هر سه مرحله از فرآیند حسابرسی از روشهای تحلیلی استفاده می نمایند. اما بکارگیری این روشها از دیدگاه آنان از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار نیست. همچنین نتایج آزمونهای آماری درخصوص استفاده از انواع تکینکهای تحلیلی نشان داد که در ایران میزان استفاده از تکینکهای تحلیلی پیشرفته همانند تحلیل رگرسیون محدوده بوده و از دیدگاه حسابرسان از پایین درجه اهمیت برخوردارند.در ارتباط با نحوه استفاده از شواهد تحلیلی در آزمون محتوای اقلام متفاوت صورتهای مالی، نتایج تحقیق بیانگر آن بود که استفاده از ایندسته شواهد در مرحله آزمون محتوا در قالب شواهد اصلی، بطور نسبی در چارچوب اصول و ضوابط استاندارد صورت نمی گیرد و اعمال این روشها در این مرحله از فرآیند، با نارسائیهایی همراست، که این امر می تواند کیفیت حسابرسیهای انجام شده را مخدوش سازد.